«محمد اسماعیلی دهقی» در یادداشتی نوشت:
به مناسبت روز خبرنگار جلسات مختلفی تشکیل شد و از زحمات این عزیزان تشکر و قدردانی شد به نظر میرسد خوب است از منظر دیپلماسی رسانه ای و نقش خبرنگاران در حوزه بین الملل نیز به اهمیت تربیت خبرنگاران بین المللی نگاه کنیم.
اگر چه در اصل مسئله یعنی ضرورت وجود خبرنگاران بین المللی در دستگاه رسانه ای کشور شک و تردیدی وجود ندارد ولی برای آن دسته از خوانندگانی که تازه با این بحث آشنا میشوند نکاتی را خاطر نشان میکنم.
امروزه بخش قابل توجهی از ترافیک دیپلماسی کشورهای مختلف بر دوش رسانه ها و در برخی موارد خبرنگاران است به همین خاطر خبرگزاری ها وشبکه های بین المللی سعی میکنند خبرنگارانی در قامت دیپلمات تربیت کنند که بتوانند در شرایط خاص نقش دیپلماتیک خود را ایفا کنند.
وقتی خبرنگار در مقابل یک مقام دیپلماتیک قرار میگیرد و از او سوال میپرسد اگر چه ظاهر قضیه یک گفتوگوی تلویزیونی و یا یک مصاحبه خبری است ولی اگر خبرنگار دارای وزن کافی باشد و برای این ماموریت آموزش دیده باشد به راحتی میتواند به طرح دیدگاه های مختلف سیاسی بپردازد و طرف مقابل را وادار به موضع گیری و اظهار نظر سیاسی نماید.
به عبارت ساده تر همان اتفاقی که در مذاکرات سیاسی بین مقامات رسمی و دیپلماتیک میافتد میتواند در این گفتگو با خبرنگار محقق شود با این تفاوت که در مذاکرات بین المللی مخاطبی وجود ندارد و طرفین مواضع و دیدگاه های خود را در پشت درهای بسته اعلام میکنند ولی زمانی که یک مقام رسمی با یک خبرنگار گفتوگو میکند هر آنچه که مطرح شود به صورت مستقیم میلیونها مخاطب دارد.
دقیقا به همین خاطر است که دیپلماسی رسانه ای و تربیت خبرنگارانی که بتوانند در محافل دیپلماتیک ایفای نقش کنند در دستور کار همه شبکه های بین الملی قرار دارد.
خبرنگاران معمولا چهره های مردم آشنا و ماندگاری هستند ولی مقامات سیاسی با تغییر و تحولات دولتها دستخوش تغییر میشوند و از یادها فراموش می شوند به طوری که در برخی از شبکه های بین الملی خبرنگارانی با سابقه حدود نیم قرن وجود دارند و مردم با صدا و تصویرشان احساس نزدیکی و خودمانی میکنند بنابر این دور از واقعیت نیست که بگوییم مردم هم به خبرنگاران اعتماد بیشتری دارند و علاوه بر اعتماد تاثیر پذیری بیشتری نیز دارند.
همه این موارد وقتی در یک فرد به عنوان خبرنگار تجلی مییابد که سرمایه گذاری لازم برای تربیت این فرد از سال ها قبل انجام گرفته باشد.
نمیتوان انتظار داشت خبرنگاری که تازه وارد این حرفه شده است و یا سابقه حضور در هیچ محفل دیپلماتیک را نداشته است به راحتی در مقابل رئیس جمهور و یا وزیر امور خارجه یک کشور بنشیند و با آرامش و اعتماد به نفس با او گفتوگو کند.
ممکن است سالها آموزش و تجربه لازم باشد تا خبرنگاری بتواند با یک مقام رسمی خارجی وارد یک بحث چالشی و سنگین شود و بتواند از منافع ملی کشور خود دفاع کند.
باید قبول کنیم که یک خبرنگار میتواند در یک گفتوگوی تلویزیونی موجبات خروج یک کشور از یک معاهده بین الملی و یا ورود یک کشور به یک جنگ تمام عیار را فراهم کند.
باید قبول کنیم که یک خبرنگار حرفه ای میتواند آبرو و اعتبار یک ملت را در چند دقیقه بر باد دهد و یا در مقابل عزت و شرف یک کشور را در جلوی چشمان میلیونها مخاطب صد چندان کند.
شاید به نوعی بتوان اوج اقتدار و توانمندی رسانه های بزرگ دنیا را با دارا بودن تعداد خبرنگاران حرفه ای و کار آزموده محاسبه کرد و به همین خاطر است که در بین شبکه های بین الملی یک رقابت چشمگیر و جدی برای جذب خبرنگاران در جریان است.
کلام آخر این که چاره ای نداریم جز این که خبرنگارانی تربیت کنیم که بتوانند در محافل دیپلماتیک داخلی و خارجی با قدرت حاضر شوند و از منافع ملی کشور دفاع کنند.