به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دبنا، هرج و مرج در بازار در کنار نقص‌های قانونی و نظارتی همواره فرصت‌هایی طلایی برای سفته‌بازان فراهم کرده و باعث وارد آمدن زیان‌های شدید به اقتصاد شده است. بازار سهام به دلیل پیچیدگی‌های فنی که اکثریت مردم از تحلیل آن عاجزند در راس بازارهایی قرار دارد که ممکن است طعمه سفته‌بازان شود و سیاستگذاران را دچار خطا کند، زیرا با دیدن رشد نجومی شاخص‌ها گمان می‌کنند که بازار در شرایط مناسبی قرار دارد.
معافیت مالیاتی انتقال مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌های شرکت‌ها به حساب سرمایه و همچنین رعایت‌نکردن محدودیت‌های رشد قیمت در بازار پایه و نداشتن الزام شرکت‌های حاضر در این بازار درباره افشای اطلاعات مالی، باعث شده است تا قیمت‌ها به‌طور بی‌منطق رشد کند و شرایطی را رقم زده است که قیمت‌های سهام شرکت‌ها بالاتر از ارزش ذاتی انها تعیین شود.
به‌هم ریختگتی بازار در یک سال اخیر به دلیل نوسانات بی‌سابقه نرخ ارز و جهش در سطح عمومی قیمت‌ها باعث شده است تا شرکت‌ها از محل تجدیدارزیابی دارایی‌های خود سودهای غیرعملیاتی شناسایی کرده و باعث اشتباه محاسباتی خریداران غیرحرفه‌ای شوند. ضمن اینکه نظارتی بر مکانیسم تجدیدارزیابی‌ها هم نیست. عدم افشای اطلاعات مالی شرکت‌ها باعث شده است تا ریشه تعیین روشی قابل ارزیابی برای آزمون این تجدیدارزیابی‌ها زده شود.
یکی از شرکت‌های قندی کشور که زیان عملیاتی دارد، اما رشد قیمت ۴۸۲ درصدی را تجربه کرده یکی از موارد است.
بر‌اساس گزارش کارشناس رسمی دادگستری، ۴ هزار و ۵۱۵ میلیارد ریال مازاد تجدیدارزیابی از محل دارایی‌های ثابت شرکت به حساب مربوطه منتقل شده است. بیش از ۳ هزار میلیارد ریال، تنها از بخش ارزش فعلی ماشین‌آلات و تجهیزات این شرکت بازارزیابی شده است. درحالیکه، بخش عمده ماشین‌آلات شرکت‌های تولیدی شکر در کشور مستعمل و کهنه بوده و از دلایل مهم افت کارایی و زیان‌ده بودن تولیدکنندگان شکر به شمار می‌رود.
مبنای این ارزشگذاری‌ها که در نهایت در حساب‌های شرکت‌ها و تعیین ارزش سهام آنها خود را نشان داده و باعث زیان واردشوندگان به بازار سرمایه می‌شود چیست؟
بی‌مبنا بودن این ارزشگذاری مجدد به حدی بود که علیرغم اینکه شرکت پیشنهاد افزایش سرمایه به میزان ۴ هزار‌و ۵۱۵ میلیارد ریال را به مجمع عمومی فوق‌العاده ارائه داد؛ اما افزایش سرمایه صرفا به مبلغ ۹۱۵ میلیارد ریال که تقریبا معادل ۲۰ درصد پیشنهاد اولیه بود از طرف سازمان بورس و اوراق بهادار پذیرفته شد.
و حالا مدیران شرکت مزبور به دنبال حذف مبلغ تجدید ارزیابی شده اولیه از حساب‌های شرکت هستند و به نظر می‌رسد که درباره غیرواقعی‌بودن ارزش‌های ثبت‌شده اذعان دارند.
نظارت اندک باعث از خاصیت افتادن بخش‌های مختلف بازار سرمایه شده است. برخی شرکت‌ها برای فرار از ارائه اطلاعات اصلی به دنبال حضور در بازار پایه هستند. حضور در بازار پایه در ابتدا در راستای محدود‌کردن نوسانات قیمتی شرکت‌های مبهم و بی‌انضباط بود.
اگر مسئولان اراده‌ای برای کنترل سفته‌بازی و محدود کردن فعالیت‌های مبهم نداشته باشند، حباب‌هایی فراتر از معمول باعث زیان سهامداران خرد و فریب سیاستگذاران کلان کشور با دیدن رشد نجومی شاخص‌های سهام خواهد شد.
