صالح قربیان وکیل خبره کیفری و عضو مرکز وکلای قوه قضائیه در گفتگو با دبنا به تشریح حقوق کاربردی برای کسبه و فعالین اقتصادی پرداخت
واجب بود در خصوص جرم سوء استفاده از سفیدمهر یا سفید امضاء و جرم جعل و استفاده از سند مجعول توضیحاتی رو تقدیم حضور نمایم
بخش اول به دو حالت قابل تحقق است:
حالت اول: درصورتی که سند سفید امضاء بوسیله صاحب مهر ویا امضاء به مرتکب جرم سپرده شده باشد جرم خیانت در امانت رخ داده است و ماده ۶۷۳ قانون مجازات اسلامی در این رابطه مقرر میدارد: هرکس از سفیدمهر یا سفید امضایی که به او سپرده شده یا بهرطریقی بدست آورده سوء استفاده نماید به ۱ تا ۳ سال حبس محکوم میشود
حالت‌دوم: در صورتیکه شخص مجرم سند سفیدمهر یا سفید امضاء را خود بدست آورده باشد و عمل تودیع توسط صاحب مهر و امضاء صورت نگرفته باشد جرم جعل رخ داده و ماده ۵۲۴ قانون مجازات اسلامی مقرر میدارد جعل و تزویر عبارتند از ساختن نوشته یا سند،ساختن مُهر یا امضاء اشخاص رسمی یا غیررسمی،خراشیدن یا تراشیدن یا قلم بردن بقصد تقلب
جعل سند عبارت است از ساختن نوشته به خلاف واقع با سوء نیت بنحویکه قابل اضرار به غیر باشد.برای این جرم چند روش وجود دارد:
۱-محو یا سیاه کردن: یعنی پاک کردن نوشته های سند یا چک بوسیله لاک غلط گیر یا مدادپاک کن یا سیاه و ناخوانا کردن نوشته یا ابزاری چون جوهر برای فریب شخص گیرنده چک
۲-بکار بردن مُهر شخص دیگری بی اجازه که در این حالت جاعل مهر سازمان یا شرکتی را برداشته و آن را زیر نوشته های چک یا سند اعمال میکند
۳-قلم بردن: دراین روش جاعل با استفاده از خودکار قسمتی را خط زده و موجب فریب دیگری میشود
۴-خراشیدگی چک: شخص جاعل در این روش با استفاده از شی تیز مثلاً چاقو قسمت موردنظر را می خراشد تا نوشته محو شود
۵-الحاق: در این روش جاعل کلمه یا حرفی را به متن اضافه میکند مثلاً با اضافه کردن یک صفر به رقم چک یا اضافه کردن حرف ی به اسم حسن جهت تبدیل کردن آن به حسین
لازم به ذکر است استفاده از سند مجعول جرمی جدا از جعل است.یعنی اگر شخصی که با اطلاع از جعل بودن ماهیت سند اقدام به استفاده و فریب دیگران کند مرتکب جرم استفاده از سند مجعول شده و قابل مجازات میباشد.این موضوع بصراحت در ماده ۵۳۶ قانون مجازات اسلامی بیان گردیدا و فرد استفاده کننده علاوه بر جبران خسارات به حبس و جزای نقدی محکوم میشود